Эрдэнэсант сумын Алтан уул, түүний орчмын шувуудыг ажигласан тэмдэглэл

Тэмдэглэл бичиж, зургийг авсан: Г. Амархүү 2013/3/28

Төв аймгийн Эрдэнэсант сумаас урагш 10 орчим км-т байх Алтан уул болон түүний орчмын уулс нь махчин шувуудын хувьд үүрлэх мөн нүүдлийн шувууд дайран өнгөрөхдөө амрах тааламжтай нөхцлийг бүрдүүлсэн газар юм. Энэ уулс өвөр талаасаа огцом хад асгатай учир  нөмрөг тасын үүрлэх таатай орчин бөгөөд одоогоор Алтан уулын ойролцоо 200 гаруй нөмрөг тасын үүр бүртгэгдсэн байна. Алтан уулын өвөрт байх Оргиоч нууранд усны шувууд болон эргийн шувууд нүүдлийн үедээ маш олон тоотойгоор дайран өнгөрдөг ба намрын улиралд өвөгт тогируу хэдэн зуугаараа цуглардаг байна. 

Алтан уул түүний орчмын уулс (зургийг Нямбаа)

Биднийг 3 сарын 24 нд очих үед Оргиоч нуур маань гэсээгүй байсан боловч нутгийн хүний хэлснээр 3 сарын 15 ны үед 7 гангар хун нуурын мөсөн дээр хоноод явсан гэсэн.  Бид 3 сарын 24-27 ны хооронд энэ уулсын орчим нүүдлийн махчин шувуудаас хээрийн бүргэд, бор бүргэд мөн суурин шөнийн махчидаас соотон гуйванга, эгэл шаршувуу  зэргийг харсан ба суурин шувууд болох ооч ёл, нөмрөг тас, цармын бүргэд, шилийн сар, идлэг шонхор өндгөө дараад эхэлсэн байна.

Ажигласан шувууд:

1. Нөмрөг тас (Aegypius monachus)
2. Ооч Ёл (Gypaetus barbatus) -6
3. Цармын бүргэд (Aquila chrysaetos) -7
4. Хээрийн бүргэд (Aquila nipalensis) -6
5. Бор бүргэд (Aquila clanga) -1
6. Идлэг Шонхор (Falco cherrug)  -13
7. Шилийн сар (Buteo hemilasius) -30 орчим
8. Начин шонхор (Falco tinnunculus) -1
9. Саарал хулд (Circus cyaneus) -2. 1-эр 1-эм
10.  Эгэл шаршувуу (Bubo bubo) -3
11.  Соотон гуйванга (Asio otus) -2
12.  Хошуу Галуу (Anser cygnoides) -7 Лүнгийн гүүрний ойролцоо
13.  Хондон ангир (Tadorna ferruginea) -6
14.  Хон хэрээ (Corvus corax) олон
15.  Хар хэрээ (Corvus corone) олон
16.  Алагтуу хэрээ (Corvus dauuricus) -23
17.  Улаанхушуут жунгаа( Pyrrhocorax pyrrhocorax)
18.  Алаг шаазгай (Pica pica) -8
19.  Дагуур ятуу (Perdix dauuricae) -2,2,2
20.  Хөх цэгцгий (Motacilla alba)- 1
21.  Шархөмсөгт хөмрөг (Emberiza cioides) -40 орчим
22.  Лапланд буулгатхөмрөг (Calcarius lapponicus) -30 орчим
23.  Үүрэн сүүлтзана (Uragus Sibiricus) -1
24.  Эгэл зана (Pyrrhula pyrrhula) -4
25.  Монгол болжмор (Melanocorypha mongolica)
26.  Эвэрт болжмор (Eremophila alpestris)
27.  Монгол божирго (Fergilaudia davidiana) Хээрлүүгээ олон заримдаа 30- 50 орчим сүрэглэсэн
28.  Дэрсний жиргэмэл (Calandrella cheleensis)
29.  Боролзой богширго (Alauda arvensis) -1
30.  Хар тодол (Sturnus vulgarius) -1 Эрдэнэсант сумын төвд
31.  Хүрэнтолгойт хөхбух (Parus montanus) -1 Эрдэнэсант сумын төвд
32.  Хөхвөр тагтаа (Columba rupestris) -7
33.  Хадны тагтаа (Columba livia)
34.  Хадны боршуу (Petronia petronia)
35.  Оронгийн боршувуу (Passer domesticus)
36.  Хээрийн боршувуу (Passer montanus)
37.  Цээжмэгт галсүүлт (Phoenicurus erythrogastrus) -11
38.  Шийхнүүхэй (Anthus sp.) -1

 

 Хар тодол (Sturnus vulgarius)

 Цээжмэгт галсүүлт (Phoenicurus erythrogastrus

 Хөх цэгцгий (Motacilla alba)

 Соотон гуйванга (Asio otus) 

 Эгэл шаршувуу (Bubo bubo)

 Нөмрөг тас (Aegypius monachus)

 Саарал хулд (Circus cyaneus)