Шувуу ажиглах аялалд оролцсон тэмдэглэл

Монголын шувуу ажиглагчдын клубын гишүүн Э.Болормөнхийн аялалын тэмдэглэл:

Борцгор хотон Pelecanus crispus

2010.8.09 - 25 хооронд Бельги улсын 4 жуулчинтай хамт 8 аймгийн нутгийг хамарсан шувуу ажиглах аялалд оролцсон юм. Ажиглалт хийсэн гол цэгүүд маань:

1. Туулын шугуй

2. Зоргол хайрханы урд орших Харийн нуур

3. Бага газарын чулуу-Сүм хөх бүрд

4. Баянзаг

5. Зүүнсайхан уул-Ёлын ам

6. Хонгорын элс-Хонгорын гол

7. Бага Богд, Арц Богд уулын урдах хоолойн заган шугуй

8. Орог нуур

9. Бөөнцагаан нуур

10. Орхон голын хөндий-Хангайн нуруу-Улаанцутгалан

11.Өгий нуур

12. Баяннуур (Булган аймаг Дашинчилэн сум)

13. Хустайн нуруу байлаа.

Бид аялалын туршид нийт 150 орчим зүйлийн шувууд харсан. Говь гурван сайхан ууланд бид Төв Азийн хамгийн том 4-н махчин шувуу болох Aegypius monachus, Gyps fulvus, Gyps hymalayensis, Gypaetus barbatus-ыг нэгэн дор харсан юм. Баян нуур, Харийн нуур дээр эргийн шувууд маш олноороо цугласан байхтай таарсан. Ажиглалт хийсэн гол цэгүүд маань говь, хээрийн бүсэд байрласан учраас энэ амьдрах орчинд өргөн тархсөн түгээмэл зүйлүүд дээр голчлон ажиглалт хийлээ.

8-р сарын дунд үе бол Монгол орны хувьд шувуудын нүүдэл эхлэж буй чухал үе тул Евроазийн хойд хэсэг, Сибирээс өмнөд, зүүн Азийг зорьж буй шувуудыг нүүдлийн үед нь ажиглах боломжтой байсан юм. Мөн энэ үед шувуудын нүүдлийн өмнөх цугларалт, бөөгнөрөлтийн үе давхцаж байлаа. Жишээ нь Баян нуур дээр бид Hirundo rustica - Асрын алтан хараацайн 20000-30000 орчим тооны асар том сүрэгтэй таарсан билээ.

Аялалын үед таарсан зарим ховор шувуудын нэрийг доор дурьдлаа:

Хэрмийн бялзуухай Tichodroma muraria

Улаан цэгцүүхэй Acanthis flavirostris - Бага газарын чулуу

Усны нөмрөг бүргэд Haliaeetus leucoryphus - Өгий нуур

Цагаансүүл нөмрөг бүргэд Haliaeetus albicilla - Өгий нуур

Хэрмийн бялзуухай Tichodroma muraria - Ёлын ам

Монгол хулан жороо Podoces hendersoni - Заган шугуй

Борцгор хотон Pelecanus crispus - Бөөн цагаан нуур

Цэн тогоруу Grus vipio - Харийн нуур

Зосонгүеэт шийхнүүхэй Anthus cervinus - Ёлын ам

Шунхан цэгцүүхэй Acanthis hornemanni - Ёлын ам

Бүлхэрээ бужмар Carpodacus pulcherrimus - Зүүн сайхан уул

Сибирийн хайруулдай Prunella montanella - Зүүн сайхан уул

Козловын хайруулдай Prunella kozlowii - Зүүн сайхан уул

Загийн боршувуу Passer ammodendri - Баян заг

Хэрмийн бялзуухай Tichodroma muraria

Та бүхэн бидний аялалын хугацаанд бүртгэсэн бусад шувуудын жагсаалтыг сонирхвол доорх хаягаар холбоо барьж болно. Та бүхэнтэй аялалынхаа сониноос хуваалцаж байгаадаа туйлын баяртай байна.

Холбоо барих хаяг: e.bolormunkh@yahoo.com; 88786851;