Монголын Шувуу Ажиглагчдын Клуб: “БАГАЧУУД БА ШУВУУД” сэдэвт өдөрлөг амжилттай болов

Нийтлэл бичсэн П.Ганхуяг, Г.Амархүү, Монголын шувуу ажиглагчдын клуб

2012 оны 2 сард зохион байгуулагдсан “БАГАЧУУД БА ШУВУУД” сэдэвт өдөрлөгийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг хүргэж байна

Монголын шувуу ажиглагчдын клубын үйл ажиллагааны талаар товчхон

Өнөөдөр дэлхий дээр сая сая хүмүүс шувуу ажиглахыг амралтаа зөв боловсон өнгөрүүлэх хэрэгсэл болгон ашиглаж байгаа бөгөөд энэ чиглэл жилээс жилд улам бүр эрчимтэй хөгжсөөр байна. Хүмүүс байгальд хөнөөлгүй, эрүүл мэндэд тустай энэхүү хоббид татагдан орсоор байгаа ба шувуу ажиглана гэдэг байгаль хамгаалах практикт нэвтэрсэн үр дүнтэй нэгэн арга болжээ.

Тиймээс Монголынхоо иргэдийн дунд шувуудын мэдлэгийг нь дээшлүүлэх, шувуудын ач холбогдлыг таниулах, шувуу сонирхогчдын тоог нэмэгдүүлэх үүднээс Монголын Зэрлэг Амьтан Судлах Хамгаалах Төвийн дэмжлэгтэйгээр 2007 оны намар Монголын Шувуу Ажиглагчдын Клуб (Bird Watching Club of Mongolia) байгуулагдсан. Манай Клуб байгальдаа хайртай, шувуудаа таньж мэдэх сонирхолтой, амралтын өдрүүдээ зөв боловсон өнгөрүүлэх эрмэлзэлтэй хүмүүст үргэлж нээлттэй байдаг.

Бид одоогоор 150 гаруй гишүүдтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа бөгөөд өнгөрсөн хугацаанд нийтдээ 70 орчим шувуу ажиглах аялалуудыг хот дотор болон хотын ойролцоо зохион байгуулсан. Эдгээр аялалынхаа талаарх мэдээллийг Клубынхээ веб сайт (http://mongolbirdwatchclub.blogspot.com/) дээр байрлуулж бусад гишүүддээ yahoogroup – ээрээ мэдээлж ажилладаг. Мөн Монголын зэрлэг амьтан судлах хамгаалах төвтэй хамтран Монгол орны жигүүртэн амьтдын фото зургийн уралдааныг 2 дахь жилдээ амжилттай зохион байгуулж байна.

Түүнчлэн Улаанбаатар хотын дунд сургуулийн сурагчдад шувуу болон байгаль хамгаалах асуудалтай холбоотой семинаруудыг хийж эхлээд байна.
Бид дунд сургуулийн сурагчдад зориулан "Хvрээлэн буй орчин ба шувууд", "Шувуудаа таньж мэдэхийн ач холбогдол", "Шувуу хэрхэн ажиглах вэ?" “Бяцхан найзууддаа үүр хийж өгцгөөе” зэрэг сэдвvvдээр илтгэл, семинар хийж байна. Мөн “Багачууд ба шувууд” сэдэвт өдөрлөгийг тогтмол зохион байгуулахаар төлөвлөн ажиллаж байна. Энэ тал дээр байгаль хамгааллын чиглэлээр ажилладаг төрийн болон төрийн бус бүх л байгууллагуудтай хамтран ажиллахад бэлэн байна. IMG_8284res

“БАГАЧУУД БА ШУВУУД”

Энэхүү өдөрлөгөө бид Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын 20 жилийн ойг тохиолдуулан зохион байгуулж байгаа бөгөөд арга хэмжээнд оролцогсод Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг бүрэн авах боломжтой болж байгаа.

Өдөрлөгийн зорилго: Монголынхоо хүүхэд, залуучуудад шувуудын тухай мэдлэгийг олгох, шувуу сонирхох хоббиг нь хөгжүүлэх Шувуудын тухай мэдлэгийг хүүхэд багачуудад олгох асуудлыг гадаа байгаль дээр зохион байгуулахаас гадна тэнхимд олгох асуудал түгээмэл байдаг. Ялангуяа манай өдөрлөг монгол орныхоо шувуудын чихмэлээр баялаг тэнхимд зохион байгуулагдсан нь улам бүр үр дүнтэй болсон гэж бид үзэж байгаа. Өдөрлөгийг МУИС-ийн Экологийн боловсролын төвийн Музейн тэнхимд зохион байгуулсан бөгөөд өдөрлөгт 7 –н сургуулийн (78 дугаар дунд сургууль, Оюунлаг дунд, 2 дугаар дунд сургууль, 28 дугаар дунд сургууль, Байгаль эх лицей, Эрдэм төгс, 57 дугаар дунд сургууль) нийт 38 сурагчид хамрагдсан. Өдөрлөг маань баасан гарагт буюу ажлын өдөртэй давхацсан учир зарим сургуулийн багш нар бүрэн гүйцэд хамрагдаж чадаагүй. Хэдий тийм боловч өдөрлөг хөтөлбөрийнхөө дагуу амжилттай болж өндөрлөлөө.

Хөтөлбөр ёсоор өглөө 9 цагт үйл ажиллагаа маань хүрэлцэн ирсэн сурагчдыг бүртгэх ажлаар эхэлсэн. Багш нартай ярилцсан байсан учир өдөрлөгт оролцохоор ирсэн бүх сурагчид клубын гишүүн болж, клубын гишүүний энгэрийн тэмдэг болон танилцуулгатай хамт гардан авч бүгд Монголын шувуу ажиглагчдын клубын гишүүд болцгоов. Ингэснээр тэд манай клубын веб сайтаар орж мэдээлэл үзэж, мөн гишүүдийн yahoogroup-ээр е-майл хүлээн авч шувууны аялалуудад оролцох боломжтой болж байна.

Бүртгэл дуусч хөтөлбөр маань албан ёсоор 10:00 цагт Монголын шувуу ажиглагчдын клубын зохицуулагч П.Ганхуяг үг хэлж, арга хэмжээг нээснээр эхлэв.

“Монголд шувуу ажиглах хобби хэрхэн хөгжиж байгаа талаарх илтгэлүүд ”

Өдөрлөгийн нээлтийн дараагаар Зэрлэг амьтан судлах хамгаалах төвийн судлаач, Монголын шувуу ажиглагчдын клубын гишүүн Г.Амархүү клубын үйл ажиллагаа болон шувуу ажиглах талаар сурагчидад сонирхолтой илтгэл тавив.

“Өдөрлөгийн турш байгаль хамгаалал болон шувуу ажиглах талаар сонирхолтой илтгэлүүд тавигдсан”

Өдөрлөгт Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын боловсролын асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Сэлэнгээ эгч маань оролцож, Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын Монголд хэрэгжүүлж буй байгаль хамгааллын олон ажилуудаасаа танилцууллаа. Мөн Германы шувуу сонирхогч Andreas Buchheim “World birding” сэдвээр илтгэл тавьж шувуудын талаарх маш сонирхолтой зүйлсийг ярив.

“Дуранг хэрхэн зөв, үр дүнтэй эзэмшдэг болох вэ сургалт”

Дуран бол шувуу сонирхогч төдийгүй хүн бүрийн хэрэглэж сурах ёстой чухал багажнуудын нэг юм. Дурангүйгээр шувуу ажиглана гэж ойлголт байхгүй. Өдөрлөгийн бас нэг онцлог зүйл нь дуранг хэрхэн зөв үр дүнтэй ашиглаж сурах талаар багачуудад зориулсан сургалт байсан. Тиймээс бид бүхэн багачууддаа хоёр нүдний болон яндан дуранг (telescope) –ын хэрэглээ, бүтцийн талаар сургалт хийж, тэдгээрийг хэрхэн зөв ашиглах талаар танилцуулсан.

“Өдөрлөгт оролцож буй сургуулиуд дээр шувуу ажиглах сурагчдын клубууд байгуулагдахаар боллоо”

Өдөрлөгт ороцож буй сургуулиуд дээр шувуу ажиглах сурагчдын клубуудыг байгуулж, тэдгээрийн үйл ажиллагааны зорилго, зорилтыг нь тодорхойлж цаашид хамтран идэвхитэй ажиллах гэх зэрэг асуудлууд байв. Тиймээс бид багш нар болон сурагчидтай хамтран энэ талаар уулзалт зохион байгуулсан бөгөөд багш, сурагчид дэмжин өөр өөрсдийн сургуулиуд дээр шувуу ажиглагчдын клуб байгуулахаар шийдэж, Монголын шувуу ажиглагчдын клубын хамт олныг сургуулиуд дээрээ урьж клуб байгуулах өдрийг тохиролцов.

“Сурагчид шувуудын тухай танин мэдэхүйн хөгжөөнт тоглоомнуудад идэвхитэй оролцсон”

“Хэн олон шувууны нэр мэддэг вэ” болон “хэн олон шувуу харж чадсан бэ” зэрэг танин мэдэхүйн хөгжөөнт тоглоомнууд явагдаж, түрүүлсэн сурагчидад Монгол орны түгээмэл шувуудыг таних ном бэлэглэв. Дурангийн хэрэглээний талаарх сургалтаа энэхүү хөгжөөнт тоглоомуудыг ашиглан үр дүнг нь шалгасан. Өөрөөр хэлбэл оролцогчидод нэг нэг дуран өгч цэцэрлэгийн хашаан доторх моднууд дээр байрлуулсан чихмэл шувуудыг олох тоглоомыг тоглуулсан ба энэ үеэр хүүхдүүд маань тэнхимд дурангийн талаар олж авсан мэдлэгээ баталгаажуулж байв.

“Музейн амьтдын чихмэл цуглуулгатай танилцав”

Экологийн боловсролын төвийн музейн тэнхимд амьтдын талаар олон сонирхолтой чихмэлийн цуглуулга байдаг. Эдгээр цуглуулгын талаар Экологийн боловсролын төвийн багш Буянхишиг танилцууллаа. Мөн шувуудын чихмэлийн талаар Монголын шувуу ажиглагчдын клубын гишүүн Болормөнх сурагчидад дэлгэрэнгүй танилцуулж, хотод өвөлждөг олон зүйл шувуудыг мэддэг болов.

“Монгол орны шувуудын фото зургийн үзэсгэлэн – 2011 болон байгаль хамгааллын чиглэлээр багачуудад зориулсан хэвлэгдсэн бүтээлүүдийн тухай”

Өдөрлөгийн турш Монгол орны шувуудын фото зургийн үзэсгэлэн гарсан ба мөн энэ үеэр Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газраас багачуудад зориулан гаргасан байгаль хамгааллын гарын авлага болон бусад бүтээлүүдийг сургууль бүрт хувиарлан тараав. Мөн монгол орны шувуудын талаар хэвлэгдсэн номын худалдаа өрнөв.

“Шувууны аялалуудын тухай ханын самбарууд”

Өдөрлөгт Монголын шувуу ажиглагчдын клуб болон МУИС-ийн Экологи-эрдэм зэрэг клубуудын шувууны аялалуудын талаарх сонирхолтой ханын самбарууд тавигдсан нь багачуудын шувууны аялалд оролцох сонирхолыг идэвхижүүлсэн.

“Монгол орны шувууны фото зургийн уралдаан – 2011 эзэд шалгарав”

Монголын Зэрлэг амьтан судлах хамгаалах төв, Монголын шувуу ажиглагчдын клубын хамтран зохион байгуулсан 2011 оны Монголын шувууны фото зургийн уралдаан амжилттай өндөрлөж байна. Монголын ард иргэдийг байгаль хамгаалах, түүний дотроос жигүүртэн амьтдыг хамгаалах үйлсэд татан оролцуулах, иргэдийн дунд шувуу ажиглах сонирхолыг хөхүүлэн дэмжих, жигүүртэн амьтдын талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилготой байв.

Энэ жилийн уралдаанд 4 орны (Монгол, Герман, АНУ, Финланд) 17 оролцогсод нийт 52 зүйлийн 67 фото зураг ирүүллээ. Оролцсон хүмүүсийн дунд аялал жуулчлалын хөтөч, дөнгөж эхэлж байгаа шувуу ажиглагчдаас эхлээд мэргэжлийн шувуу судлаачид, их дээд сургуулийн оюутнууд зэрэг төрөл бүрийн мэргэжилийн хүмүүс байлаа. Уралдаанд ирүүлсэн бүтээлүүдийг зургийн чанар болон тухайн зүйлийн ховор нандин байдал зэргийг харгалзан байр эзлүүлэв.

2011 оны Монголын шувууны фото зургийн уралдааны тэргүүн байрыг шувуу ажиглагч Д.Гансүх Хэнтий аймгийн Биндэрт дарсан Цагаан тогорууныхаа зургаараа эзэллээ.

Хоёрдугаар байрыг Герман улсын шувуу судлаач Martin Grimm эзлэв. Тэрбээр Дорнод аймгийн Халх гол суманд аялаж явахдаа Амарын шонхорын хооллож буй зургийг тун сайхан авчээ.

Гуравдугаар байрыг Залуу шувуу сонирхогч Э.Болормөнх эзлэв. Тэрээр цасч дэглээн зургийг сайхан авсан байна.

Уралдааны тусгай шагналыг Германы шувуу сонирхогч Mathias Putze Дорнод аймгийн Буйр нуурт дарсан шартүрүүт элсэгийн зургаараа эзэллээ.

Уралдааны 2 дахь тусгай шагналыг Н.Батсайхан авав. Батсайхан багш бол Монголын өмнөд говиор олон жил судалгаа хийсэн туршлагатай хүн билээ. Батсайхан багшийн дарсан хулан жорооны зураг говиос орж ирсэн шувуудын гайхалтай зүрагнуудын нэг болж тусгай байр эзлэв.

Уралдаанд шалгарсан хүмүүст дараах шагналыг гардуулав:

1 байр: Гэрчилгээ, Марк Бразилын “Зүүн Азийн шувуудыг таних ном: Зүүн Хятад, Тайван, Солонгос, Япон, Зүүн Орос” гэсэн алдартай ном, мөн “Монгол орны шувуудад чухал газрууд” ном.

2 байр: Гэрчилгээ, “Монгол орны шувуудад чухал газрууд” ном.

3 байр Гэрчилгээ, “Монгол орны шувуудад чухал газрууд” ном.

Тусгай шагнал: Гэрчилгээ, “Монгол орны шувуудад чухал газрууд”, “National Geographic Шувуу ажиглахын үндэс” номууд.

Түүнчлэн дээрх шалгарсан хүн бүр саяхан Монгол хэл дээр хэвлэгдэж гарсан Н.Цэвээнмядаг, Б.Нямбаяр, Ц.Мөнхзул нарын “Монгол орны түгээмэл шувуудыг таних ном” тус бүр нэмж авах боллоо.

Уралдааны тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг доорх лникнээс үзнэ үү.

http://www.wscc.org.mn/photocontest.html

http://mongolbirdwatchclub.blogspot.com/

“Экологийн боловсролын төвийн цэцгийн хүлэмжтэй танилцав”