Friday, February 17, 2012

Улаанбаатар хот орчимд 2012 онд өвөлжиж буй усны болон бусад шувуудын тооллого

Бид Улаанбаатар хот орчмын нууранд өвөлжиж байгаа усны шувууны тооллого, бүртгэлийг хоёр дахь жилээ хийж байгаа бөгөөд энэ жил 2012 оны 2-р сарын 4-нд гүйцэтгэв.
Өнгөрсөн өвөл буюу 2011 оны өвөл нийт 26 зүйлийн 1000 гаруй толгой шувууг бүртгэсэн бол энэ өвөл 22 зүйлийн 1580 гаруй шувуудыг бүртгэлээ. Тэдгээрээс 300 гаруй нь 5 зүйлийн өвөлжиж буй нугаснууд байна.


Багуудын тооллогын замнал ба улаан зураасаар 1-р баг, шар зураасаар 2-р баг, ягаан зураасаар 3-р багийг тус тус харуулав.

Тооллого хийсэн өдрийн цаг агаарын мэдээ (by Кestrel-4000)

Өдөр 12:50-д салхины хурд, температур, чийгшил зэрэг цаг уурын мэдээлэлийг "Кestrel-4000" хэмээх багажаар авахад салхи зүүн өмнөөс 0,9 м/секунд буюу бараг салхигүй, тэнгэр цэлмэг, агаарын температур -16,20 -оос -17,80С, хүйтрэл буюу жихүүн байдал (Chill) -18,80C, чийгшил (Humidity) 74.4, (Hert indix) - -19.5, (Dew point) - -19.2, (Wet bulb) - -3.1, агаарын даралт (Baro) 866.7, өндөршил (altitut) 1294 , Dens altitut 365-330 гэсэн үзүүлэлтүүд гарч байлаа.

Хот орчимд өвөлжиж буй шувууд

Зэрлэг нугас Anas platyrhynchos – 63, Алаг шунгаач Bucephala clangula – 13, Хондон ангир Tadorna ferruginea – 223, Халзан түнжүү Fulica atra – 1, Хумхин бохио Mergus merganser – 7, Хөвчийн дуудууш Perisoreus infaustus – 6, Цэнхэр цанцаахай Cyanopica cyanus, Алаг шаазгай Pica pica – 69, Улаан хушуут жунгаа Pyrrhocorax pyrrhocorax – 4, Хар хэрээ Corvus corone – 17, Хон хэрээ Corvus corax – 76, Шивэр энхэтбялзуухай Bombycilla garrulous – 1000+, Улаангүеэ хөөндэй Turdus ruficollis – 3, Их хөхбух Parus major – 9, Номин хөхбух Parus cyaneus – 1, Өдөрч хөхбух Parus ater – 1, Науманны хөөндэй Turdus naumanni – 8, Харгүеэ хөөндэй Turdus atrogularis – 3, Буулгат бужирга Fringilla coelebs – 1, Шоорон эвэртболжмор Eremophila alpestris – 20, Хээрийн боршувуу Passer montanus – 40+, Дагуур ятуу Perdix dauurica - 9.

* цэнхэр цанцаахай – өнгөрсөн өвөл буюу 2011 оны тооллогоор нийт 22 тооны цанцаахай бүртгэсэн. Харин энэ жил бид олж харж чадаагүй хэдий ч Сонгины шугуйн голын урд хэсгээс дууг нь сонссон.


Хондон ангир Tadorna ferruginea Алаг шунгаач Bucephala clangula Халзан түнжүү Fulica atra


2011 оны өвөл 4 зүйлийн нугас бүртгэгдсэн бол энэ жил ганцаар буй халзан түнжүү нэмэгдэж 5 зүйл болсон хэдий ч ганцаар өвөлжиж буй энэ зүйл нугас нүүдлээсээ хоцорсон уу эсвэл үнэхээр Монголд цөөн тоотойгоор үлдэн өвөлждөг эсэхийг хараахан хэлж мэдэхгүй байна.
Зэрлэг нугас, хумхин бохио болон алаг шунгаач зэрэг зүйлийн нугаснууд 3 дугаар багийн замналд олноор буюу өнгөрсөн жилийн бүртгэгдсэн Хун нуур болон гарамын өргөссөн уст цэгүүд (замналын зургийг хар) дээр энэ жил дахин бүртгэгдэв.
Банхар булжуухай Coccothraustes coccothraustes, Дөлөн цэгцүүхэй Acanthis flammea, Шунхан цэгцүүхэй Acanthis hornemanni, Эгэл зана Pyrrhula pyrrhula зэрэг шувууд өнгөрсөн жилийн тооллогоор бүртгэгдсэн. Түүнээс гадна бусад ажиглалтуудаар ч мөн адил тогтмол бүртгэгдэж байсан байна. Гэтэл дээрх зүйлийн шувууд энэ жилийн тооллогоор бүртгэгдээгүйгээс гадна бусад ажиглалтаар ч энэ өвөл хот орчимд тэмдэглэгдээгүй байна. Ялангуяа дөлөн цэгцүүхэй бол манай хот орчимд хамгийн элбэг өвөлждөг шувуудын нэг, гэтэл энэ өвөл нэг ч дөлөн цэгцүүхэй хотод болон хотын эргэн тойронд ажиглагдаагүй байна.


Шивэр энхэтбялзуухай Bombycilla garrulous


Энэ жилийн тооллогыг Биологийн хүрээлэнгийн Шувуу судлалын лабораторийн судлаач Н.Цэвээнмядаг, Б.Дашням, ЗАСХТ-ийн судлаач П.Ганхуяг, Г.Амархүү, МУИС-ийн магистр Түвшин, Хүмүүнлэгийн их сургуулийн оюутан Амарбаяр, УБ хотын 78 дугаар дунд сургуулийн Биологийн багш Д.Мөнхнаст нарын бүрэлдэхүүнтэйгээр Улаанбаатар хот - 4-р цахилгаан станцын баруун Ногоон нуур - Хойд гол – Дунд гол – Урд далан - Сонгино хайрханы өмнөд Туул голын шугуй - Биокамбинат - Нисэх - Улаанбаатар гэсэн замналаар өглөө 10:00-18:30 хүртэл явж гүйцэтгэлээ.

No comments:

Post a Comment