Монгол ногтруу Syrrhaptes paradoxus-ны их сүрэг

Энэ удаагийн булангаараа Та бүхэндээ Монгол ногтрууны талаар товчхон..

Монгол ногтруу, Өмнөговь аймаг, Цогтцэций сум,
2010 оны 12 дугаар сар (зургийг Н.Батсайхан)

Ногтрууныханы овгийн 2 төрлийн нийт 16 зүйл байдагаас Африкийн говь цөлийн гаралтай 14, Төв Азийн гаралтай 2 зүйл байдаг гэнэ. Syrrhaptes төрлийн 1 зүйл нь Төв Азийн хойд хэсгийн говиор, нөгөө нь Түвдийн тэгш өндөрлөгийн говиор тархан амьдардаг.

Монгол ногтруу, Өмнөговь аймаг, Цогтцэций сум,
2010 оны 12 дүгээр сар (зургийг Н.Батсайхан)

Энэ 2 зүйл хуурай газрын эрс тэс уур амьсгалтай, тухай бүрийн орчиндоо гарамгай зохицон амьдардаг гэнэ. Манай оронд тархан амьдардаг зүйлийг нь Монгол ногтруу (Syrrhaptes paradoxus) гэж нэрлэдэг. Энэ зүйл шувууны гайхалтай нүүдэлүүд болон сүрэглэлтийн талаар хүмүүс олонтой ярьдаг байна.

Монгол ногтруу, Өмнөговь аймаг, Цогтцэций сум,
2010 оны 12 дугаар сар (зургийг Н.Батсайхан)

Ногтруу шувууны нүүдэл өглөөнөөс үдшийн 16 цаг хүртэл тасралтгүй нүүж байсан, мөн Алтайн өвөр говийн баруун Тооройн булагт 10-14 цагийн хооронд 30000 ногтруу ундаалаад гарав гэх мэт олон сайхан ажиглалтууд байдаг байна.

Харин дээрх нотруун сүрэг цасгүй, бараан хэсэгт таарсан мөн тэдний араас идлэг шонхорууд ангуучлан дагаж байсан байна. Нийтдээ 4 идлэг шонхор ойр орчимд нь ажиглагдсан байна. Ногтрууны иимэрхүү хуйларсан сүрэгүүд нэлээдгүй хэд тааралдсан ба ингэж хэдэн зуу мянгаараа сүрэглэх нь ховор гэж ажигласан хүмүүс ярьлаа. Paradoxus гэдэг нь ер бусын, гайхалтай гэсэн латин үгнээс гаралтай ба энэ нь ногтрууны ингэж гайхмаар сүргэлдэгттэй ч холбоотой байж болох юм.
Манай оронд энэ зүйл шувууны талаар бичсэн өгүүллэг ховор байдаг ба харин 2005 онд А.Болд, Р.Тулгат нарын бичсэн том хэмжээний өгүүллэг ШУА, Биологийн хүрээлэн, Монголын шувуу судлалын сангаас хэвлэн гаргасан Монгол орны шувуу, хоёр нутагтан, мөлхөгчид-2 бүтээл дээр хэвлэгдсэн байдаг.